چالش های بیمه ای دیالیز

افزایش روزانه قیمت تجهیزات
دکتر حمید طراوتی، مدیر مرکز تخصصی داخلی سبز درمان گستر، صحبت را آغاز می کند. او به تورم سنگین اشاره و بیان می کند: تورم باعث شده است قیمت تجهیزات و وسایل مرتبط با دیالیز روزانه افزایش یابد. افزایش نرخ تورم حتی سبب شده است دولت نتواند به موقع بودجه ها را برنامه ریزی کند و در حوزه اقتصاد ثبات مالی داشته باشد، با این حال ابتدای هر سال وزارت بهداشت تعرفه های مرتبط با جلسات دیالیز بیماران و تجهیزات خریداری شده را به دانشگاه های علوم پزشکی و مراکز مرتبط اعلام می کند، غافل از اینکه نه تنها به علت افزایش نرخ تورم، تعرفه تمام این موارد روزبه روز افزایش می یابد، بلکه هزینه غذا، میان وعده و صبحانه ای هم که به بیماران دیالیزی داده می شود، رو به افزایش است.  
او با بیان اینکه کمبود دارو ازجمله سرم و سرنگ، جزو دغدغه های عمومی مراکز غیردولتی دیالیز در کشور و خراسان رضوی است، ادامه می دهد: اگر ما نتوانیم هزینه های جاری این مراکز و بیماران دیالیزی را پرداخت کنیم، علاوه بر ایجاد مشکلات مالی، به بیماران نیز مشکلات بیشتری را تحمیل می کنیم.  
دکتر طراوتی با تأکید بر اینکه در مرکز تخصصی داخلی سبزدرمان گستر 27دستگاه دیالیز فعال است و بیماران در سه شیفت در این مرکز، دیالیز خود را انجام می دهند، یادآوری می کند: در این مرکز علاوه بر فعالیت پزشکان متخصص و عمومی، متخصص بیهوشی و تعدادی از پرستاران نیز فعالیت می کنند؛ زیرا علاوه بر دیالیز، اقدامات آندوسکوپی و فعالیت های مرتبط با درمان بیماری های داخلی نیز انجام می شود، با این همه اگر سازمان های بیمه به موقع هزینه ها را پرداخت نکنند، علاوه بر ایجاد مشکل در دیالیز بیماران، پرداخت حقوق کارکنان این مرکز نیز با مشکلات بی شماری روبه رو می شود.  

تأخیر 7ماهه بیمه ها در پرداخت هزینه دیالیز
 دکتر سهیل نوروزی نیز که مدیر مرکز «سپهر سلامتی» در قوچان است، مهم ترین مشکل مراکز دیالیز غیردولتی را پرداخت نشدن به موقع مبالغ دیالیز بیماران توسط سازمان های بیمه گر بیان می کند و می گوید: مدیران و کارکنان مراکز غیردولتی دیالیز، هیچ گونه هزینه ای از بیماران برای استفاده از تجهیزات، غذای رایگان و آزمایش های آن ها دریافت نمی کنند، درحالی که هزینه هر جلسه دیالیز با احتساب همه این خدمات ۳میلیون تومان می شود. این هزینه را باید سازمان های بیمه گر به طور ۱۰۰درصد پرداخت کنند، اما آن ها نیز هفت ماه دیرتر این مبالغ را پرداخت می کنند.  
به گفته او، در مرکز سپهر سلامتی قوچان، ۹دستگاه دیالیز در سه شیفت فعال است که بیماران از این دستگاه ها استفاده می کنند و یک سوم بیماران دیالیزی قوچان در این مرکز، دیالیز خود را انجام می دهند، دوسوم بیماران نیز برای انجام دیالیز به بیمارستان این شهرستان مراجعه می کنند. در صورت تعطیلی این مرکز، شرایط برای ۱۲۰ تا ۱۳۰بیمار دیالیزی قوچان برای انجام دیالیز سخت تر می شود، اما اگر پرداخت هزینه ها ازسوی سازمان های بیمه به همین منوال باشد، شرایط مالی برای مدیران و کارکنان مراکز غیردولتی دیالیز نیز سخت می شود.  
آن طور که دکتر نوروزی بیان می کند، فقط دو شرکت فروش تجهیزات دیالیز در کشور وجود دارد که آن ها هم با هر قیمت و شرایطی که می خواهند، تجهیزات را می فروشند. این شرکت ها هم فروش خود را به صورت نقدی انجام می دهند و هم هرچندماه یک بار، قیمت ها را افزایش می دهند.  
او می گوید: دستگاه های دیالیزی که از دولت مجوز گرفته اند، ایرانی هستند که بیماران از کیفیت آن ها رضایت چندانی ندارند؛ از سوی دیگر دولت مجوز ورود دستگاه خارجی را نمی دهد، از این رو تعدادی از مراکز غیردولتی دیالیز اقدام به خرید تجهیزات دسته دوم می کنند که آن هم مشکلات خاص خود را دارد.  

پوشش 90درصدی دیالیزی ها در مراکز غیردولتی
«هر جلسه دیالیز بسته به اینکه بیمار چقدر تاب درد داشته باشد، بین سه تا چهار ساعت طول می کشد». این جمله را دکتر مرتضی بیضایی، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان مراکز دیالیز غیردولتی خراسان رضوی، بیان و اضافه می کند: هر بیماری که برای دیالیز به مراکز غیردولتی مراجعه می کند، علاوه بر تحویل رایگان ملحفه و وسایل یک بارمصرف، برای استفاده از دستگاه دیالیز؛ صبحانه، میان وعده و یک وعده غذای گرم رایگان نیز دریافت می کند. وی با اشاره به اینکه 32مرکز غیردولتی دیالیز در خراسان رضوی وجود دارد که تعداد زیادی از آن ها در مشهد فعالیت می کنند، تأکید می کند: بیماران سه روز در هفته باید دیالیز کنند، این موضوع باعث شده است که وقتی آن ها به سفر می روند، نیز مجبور باشند برای انجام دیالیز به مراکز دولتی و غیردولتی در شهر مدنظر مراجعه کنند. دکتر بیضایی با اشاره به اینکه مراکز دولتی دیالیز در خراسان رضوی نمی توانند حجم انبوه بیماران را پوشش دهند، یادآوری می کند: بیش از 90درصد بیماران دیالیزی برای انجام دیالیز خود به مراکز غیردولتی مراجعه می کنند. به گفته دبیر انجمن صنفی کارفرمایان مراکز دیالیز غیردولتی خراسان رضوی، بیمه تأمین اجتماعی هفته گذشته، هزینه اردیبهشت امسال این مراکز را پرداخت کرده است و درحال حاضر که در ماه آبان هستیم، این بیمه هنوز مبالغ پنج ماه اخیر را به مراکز غیردولتی دیالیز خراسان رضوی پرداخت نکرده است. او اضافه می کند: بیمه سلامت از نظر پرداخت هزینه ها، نسبت به تأمین اجتماعی جلوتر است، اما اخیرا اعلام کرده است که از 100درصد هزینه ها 25درصد را پرداخت نمی کند و این میزان مبلغ را سازمان هدفمندی یارانه ها باید پرداخت کند. مشکل دیگری که دکتر بیضایی مطرح می کند، به تصویب مصوبه دولت برای انجام قطع برق در کشور مربوط می شود: «درست است که پروسه انجام دیالیز بیماران از طریق این دستگاه ها با آب انجام می شود، اما اگر برق نباشد، اتصال آب با خون بیمار و اجرای جریان محلول شدن داروها و تلفیق آن با خون بیمار، دچار اختلال می شود». دکتر بیضایی می گوید: تعداد بیماران دیالیزی در خراسان رضوی بیش از 3هزار نفر است، اما به طور دقیق ماهانه در مراکز غیردولتی استان، 40هزار جلسه دیالیز اجرا می شود و حجم انبوه مسافرانی که از شهرهای دیگر برای دیالیز به مشهد می آیند، تعداد ثابت بیماران را افزایش می دهد.  

نامه های بی نتیجه
دکتر سیدعلی آل یاسین، رئیس انجمن صنفی کارفرمایان مراکز غیردولتی دیالیز خراسان رضوی، هم قبل از اینکه به سؤالات ما پاسخ دهد، تعداد زیادی پوشه را که هرکدام شامل نامه های ارسال شده به سازمان های مرتبط و وزارت بهداشت است، روی میز می گذارد. هدف از نگارش این نامه ها در ماه های اخیر، تسهیل در پرداخت هزینه ها ازسوی سازمان های بیمه گر به مراکز غیردولتی دیالیز خراسان رضوی بوده است که تعداد بسیاری از آن ها، به مسئولان عالی رتبه خارج از استان ارسال شده، اما برخی شان هنوز بی نتیجه مانده است. او به جلسه ای که به تازگی با رئیس بنیاد بیماری های خاص کشور داشته است، اشاره می کند و می گوید: تمام تلاش ما این است که مشکلات مالی مراکز غیردولتی دیالیز در خراسان رضوی ادامه پیدا نکند تا مدیران آن ها ناچار به تعطیل این مراکز نشوند، علاوه بر این، برای بیماران دیالیزی نیز مشکلات بیشتری ایجاد نشود. دکتر آل یاسین از مدیرانی می گوید که به خاطر جلوگیری از بسته شدن مرکز دیالیزی غیردولتی شان، تصمیم گرفته اند تعدادی از دستگاه های دیالیز خود را بفروشند تا هزینه های مالی مرکز را تأمین کنند. رئیس انجمن صنفی کارفرمایان مراکز غیردولتی دیالیز خراسان رضوی از عملکرد برخی دستگاه های دیالیز ایرانی نیز انتقاد می کند و می گوید: برای اینکه این دستگاه ها فعالیت خود را به خوبی انجام دهند و بیماران دچار مشکل نشوند، لازم است یک مهندس فنی در هنگام فعالیت دستگاه ها در مراکز حضور یابد. علاوه بر این، قیمت دستگاه های دیالیز ایرانی بین 750میلیون تا 850میلیون تومان و دستگاه های خارجی بسته به مدل و برندشان، بین 850میلیون تا یک میلیاردو330میلیون تومان است. او البته به این نکته نیز اشاره می کند که برای جلوگیری از ایجاد مشکل در هنگام دیالیز بیماران و قطع شدن برق، تمام مدیران مراکز غیردولتی را الزام کرده ایم برای مراکز خود ژنراتور خریداری کنند؛ زیرا در هنگام قطع برق، این ژنراتورها حدود یک ساعت تا یک ساعت ونیم می توانند برق را به دستگاه های دیالیز برسانند. دکتر آل یاسین که چند سال قبل برای مرکز غیردولتی اباعبدا...(ع) یک دستگاه ژنراتور با هزینه 750هزار تومان خریده است، می گوید: هزینه ژنراتور در حال حاضر بیش از 2 تا 3میلیارد تومان است.  

توجیه نامتناسب بیمه‌ها!
پس از شنیدن صحبت های مدیران مراکز غیردولتی دیالیز، سراغ غلامرضا خزاعی، رئیس اداره روابط عمومی و امورفرهنگی مدیریت درمان تأمین اجتماعی خراسان رضوی، را می گیریم تا از چرایی دیر واریز شدن سهم بیمه به این مراکز بگوید.  
خزاعی دیر واریز شدن مبالغ توسط بیمه تأمین اجتماعی به مراکز دیالیز غیردولتی را تأیید می کند و می گوید: ما این موضوع را از مدیران سازمان تأمین اجتماعی کشور پیگیری کرده ایم و آن ها نیز به این نکته اشاره کرده اند که دلیل دیر پرداخت شدن مبالغ توسط سازمان بیمه تأمین اجتماعی، هزینه سنگین واردشده متناسب سازی حقوق بازنشستگان است.  
وی با اشاره به اینکه مشکل دیر واریز شدن مبالغ به مراکز غیردولتی دیالیز در کشور از سوی تأمین اجتماعی و سایر سازمان های بیمه گر سراسری است، تأکید می کند: با این حال قرار است به صورت ویدئوکنفرانس با معاون مالی پشتیبانی سازمان تأمین اجتماعی کشور جلسه ای در همین باره برگزار کنیم تا راهکارهای موجود برای رفع مشکل را بررسی کنیم.  
او به این نکته نیز اشاره می کند که به طورکلی بررسی اسنادی که مراکز طرف قرارداد بیمه تأمین اجتماعی برای پرداخت هزینه های جلسات دیالیز بیماران به تأمین اجتماعی ارائه می کنند حداقل دو ماه زمان می برد، بنابراین اینکه این مراکز اسناد خود را تا چه زمانی به تأمین اجتماعی ارائه می دهند، نیز بسیار اهمیت دارد. 
سراغ مدیر روابط‌عمومی اداره‌کل بیمه سلامت استان را هم گرفتیم تا درباره دلیل اعلام اخیر این اداره‌کل مبنی‌بر اینکه 25درصد هزینه دیالیز را به مراکز غیردولتی پرداخت نمی‌کند، پاسخ دهد اما محمد کفشدار پاسخگویی را به استعلام از تهران موکول کرد.